Ulga na badania i rozwój (inaczej zwana ulgą B+R) wprowadzona została do polskiego systemu podatkowego jako narzędzie mające na celu wspieranie rozwoju polskiej gospodarki w zakresie działalności innowacyjnej z obszaru najnowocześniejszych technologii. Wprowadzenie tej ulgi stwarza dla przedsiębiorstw z tego sektora atrakcyjne warunki dla prowadzenia biznesu, co powinno skutkować przyciągnięciem inwestycji do kraju oraz zwiększenie konkurencyjności rodzimych biznesów na międzynarodowym rynku.
Ulga B+R przeznaczona jest konkretnie dla podmiotów prowadzących działalność badawczą, rozwojową lub obie te działalności jednocześnie i przewidziana jest zarówno dla podmiotów opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych w zakresie opodatkowania według skali oraz podatkiem liniowym, jak i podmiotów podlegających pod podatek dochodowy od osób prawnych. Ulga ta realizuje się poprzez preferencyjne rozliczanie kosztów kwalifikujących się do kosztów działalności badawczo-rozwojowej, które polega na uwzględnieniu ich w rachunku podatkowym w podwójnej, a w niektórych przypadkach nawet potrójnej kwocie względem ich bazowej wartości. W praktyce, dla firm oznacza to, że na każdą złotówkę wydaną na koszt podlegający pod ulgę przypadają dwa lub trzy złote kosztów podatkowych.
Definicja działalności B+R
Wiemy już, że jednym z wymogów jest prowadzenie przynajmniej jednej z działalności: badawczej lub rozwojowej. Obie te działalności znajdują swoją interpretację w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Ustawa ta definiuje:
Badania naukowe jako działalność obejmującą:
- badania podstawowe rozumiane jako prace empiryczne lub teoretyczne mające przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne;
- badania aplikacyjne rozumiane jako prace mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń.
Prace rozwojowe jako działalność obejmującą „nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.”
Ulga B+R w IT
Firmy działające w sektorze IT zdecydowanie kwalifikują się do obszaru gospodarki wysokiej technologii. W związku z tym powinny być szczególnie zainteresowane możliwością skorzystania z tej ulgi. Wiemy już, że bezpośrednim warunkiem dla skorzystania z ulgi jest prowadzenie co najmniej jednej działalności: badawczej lub rozwojowej. Firmy IT zazwyczaj nie prowadzą działalności badawczej dlatego dalej będziemy przyglądać się przede wszystkim pracom rozwojowym.
W ustaleniu czy w danym przedsiębiorstwie prowadzone są prace rozwojowe pomaga powyższa definicja wynikająca wprost z ustawy, natomiast poniżej przyjrzymy się również konkretnym punktom, które należy spełnić aby można było uznać, że prace rozwojowe rzeczywiście są prowadzone w danej jednostce.
Cechy działalności badawczo-rozwojowej
Cechy działalności badawczo-rozwojowej to:
- Działalność twórcza – działalność podatnika musi być ukierunkowana na tworzenie nowych koncepcji, narzędzi lub rozwiązań, które nie występowały dotychczas w obrębie przedsiębiorstwa lub takich, które w znacznym stopniu różniłyby się od rozwiązań funkcjonujących do tej pory. Co istotne ten innowacyjny charakter działalności twórczej nie wymaga efektów innowacyjnych na skalę całej gospodarki, a jedynie w obrębie danego przedsiębiorstwa.
- Działalność podejmowana w sposób systematyczny, zaplanowany i metodyczny – działalność ta musi być prowadzona w sposób zaplanowany, co oznacza konieczność opracowania harmonogramu prac, oczekiwanych celów i przypisania zasobów. Natomiast systematyczność nie jest tutaj rozumiana jako działalność ciągła i wystarczającym jest przeprowadzenie nawet jednego projektu badawczo-rozwojowego, wobec którego nie ma żadnych wymogów co do czasu jego trwania.
- Wykorzystanie istniejącej lub zwiększonej wiedzy do tworzenia nowych zastosowań – w przypadku prac rozwojowych istotne jest samo wykorzystywanie wiedzy podczas gdy badania naukowe zazwyczaj ukierunkowane są na zwiększanie zasobów wiedzy.
Kluczowym jest natomiast fakt, że działalność B+R nie może obejmować rutynowych czynności w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej, które zazwyczaj spełniają kryterium systematyczności oraz zdobywania wiedzy, natomiast nie mają charakteru twórczego. Jednocześnie prawo do rozliczenia ulgi B+R nie jest uzależnione od pozytywnych efektów tej działalności. Oznacza to, że z ulgi można skorzystać nawet jeżeli projekt badawczo-rozwojowy nie zakończył się sukcesem, efekty prac nie zostaną wykorzystanie w działalności podatnika lub projekt zostanie odsprzedany innymi podmiotowi.
Przykładem działalności B+R w zakresie prac rozwojowych w firmie IT może być prowadzenie usprawnień oraz wprowadzanie optymalizacji do stworzonego i rozwijanego na przestrzeni lat programu komputerowego lub tworzenie nowego programu komputerowego.
Koszty kwalifikujące się do rozliczenia w ramach ulgi B+R
Omówiliśmy już wymogi dotyczące prowadzenia działalności badawczo rozwojowej i wiemy, że sama ulga w praktyce realizowana jest poprzez korzystne rozliczanie poszczególnych kosztów poniesionych w ramach tej działalności. Poniżej przyjrzymy się katalogowi kosztów kwalifikujących się do rozliczenia w ramach ulgi B+R.
Podstawową zasadą jest oczywiście związek danego kosztu z prowadzoną działalnością B+R. Przedsiębiorstwa z branży IT powinny być zainteresowane przede wszystkim pierwszym punktem – dotyczącym wynagrodzeń, ponieważ wiele z pozostałych punktów dotyczy w szczególności kosztów związanych z badaniami naukowymi, które w większości przypadków nie są prowadzone w tych firmach. W kontekście kwalifikowania kosztów wynagrodzeń do ulgi B+R istotnym jest fakt, że nie można wliczyć w tą kategorię wynagrodzeń osób współpracujących z podatnikami na zasadach umów B2B, chyba że kwalifikują się one do innej kategorii. Niemniej jednak fakt ten jest na uwadze ustawodawcy i w przyszłości nie jest wykluczone rozszerzenie katalogu również o takie koszty.
Koszty działalności B+R podlegają odliczeniu w ramach ulgi w takiej proporcji, w jakiej poniesione zostały na tą działalność, a więc np. wynagrodzenie pracownika, który zajmuje się w firmie kilkoma projektami powinno zostać rozliczone w uldze w takiej części w jakiej dotyczy jego pracy na projektami kwalifikującymi się pod działalność B+R.
Katalog kosztów kwalifikowanych do ulgi B+R
- Koszty osobowe (wynagrodzenia) – wyjątkowo do rozliczenia w wartości 200% poniesionych kosztów. Czyli efektywnie każda złotówka takich kosztów obniża podstawę opodatkowania o 3 złote.
- Koszty materiałów i surowców (100%)
- Nabycie sprzętu specjalistycznego – niebędącego środkiem trwałym (100%)
- Ekspertyzy, opinie, doradztwo oraz usługi równorzędne, a także nabycie wyników badań od jednostek naukowych (100%)
- Odpłatne korzystanie z aparatury naukowo badawczej z wykluczeniem korzystania na podstawie umowy z podmiotem powiązanym (100%)
- Odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz WNiP z wyłączeniem samochodów osobowych, budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością (100%)
- Koszty uzyskania i utrzymania patentu (100%)
Pomoc w określeniu kosztów kwalifikowanych do ulgi na badanie i rozwój (B+R)
Specjalizujemy się w obsłudze księgowej i kadrowo-płacowej firm z branży IT. Pomagamy im w korzystaniu z licznych ulg i korzyści podatkowych, świadcząc usługi w sposób kompleksowy. Zapraszamy do kontaktu z naszymi specjalistami. Jesteśmy do Państwa dyspozycji:
- pod numerem telefonu: +48 698 545 433
- pod adresem e-mail: biuro@kkr.tax
- stacjonarnie: ul. Szlak 20/14, 31-153 Kraków (po wcześniejszym ustaleniu terminu)