- Jakie są charakterystyczne cechy umowy o pracę?
- Czym różni się umowa o pracę od umowy zlecenia?
- Jakie prawa i obowiązki wynikają z umowy o dzieło?
- Jakie są główne różnice między umową o pracę, umową zlecenia i umową o dzieło pod kątem ubezpieczeń społecznych i praw pracowniczych?
- Jak ustalić wysokość wynagrodzenia brutto na podstawie wynagrodzenia netto przy różnych formach zatrudnienia?
Umowa o pracę według Kodeksu Pracy
Nawiązanie stosunku pracy zgodnie z Kodeksem Pracy tj. zatrudnienie na podstawie umowy o pracę, jest wiążące dla obu stron – zarówno dla pracownika jak i dla pracodawcy. Oznacza to, że Kodeks Pracy zawiera prawa i obowiązki nie tylko dla pracownika, ale również dla pracodawcy. Charakterystyczne cechy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę to:
- osobiste wykonywanie pracy przez pracownika (umowa o pracę nie dopuszcza wykonywania pracy przez osoby trzecie);
- wykonywanie pracy na rzecz pracodawcy;
- wykonywanie pracy w wyznaczonym przez pracodawcę miejscu i czasie oraz pod kierownictwem;
- wynagrodzenie za wykonaną pracę (nie ma możliwości wykonywania pracy nieodpłatnie).
Umowa o pracę a umowa zlecenie
Umowa zlecenie, to umowa choć podobna do umowy o pracę, jednak różniąca się kilkoma ważnymi detalami. Przede wszystkim umowa o pracę jest regulowana w Kodeksie Pracy, natomiast umowa zlecenie to umowa cywilnoprawna, której regulacje znajdują się w Kodeksie Cywilnym. W związku z czym osoba zatrudniona na podstawie umowy zlecenie traci prawa pracownicze, takie jak: prawo do płatnego urlopu czy prawo do odpoczynku dobowego. Prawo do zasiłku chorobowego przysługuje zleceniobiorcy tylko, jeżeli opłaca on dobrowolną składkę na ubezpieczenie chorobowe.
Znaczącą różnicą pomiędzy zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę a zatrudnieniem na umowę zlecenie jest wykonywanie/świadczenie pracy. Zleceniobiorca wykonuje określone czynności dla Zleceniodawcy w nienormowanym czasie pracy oraz bez nadzoru.
Różnicę pomiędzy ww. formami zatrudnienia można zauważyć również w ubezpieczeniu społecznym. Pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę zawsze podlega do ubezpieczeń społecznych (emerytalne, rentowe, chorobowe) oraz do ubezpieczenia zdrowotnego. Natomiast zleceniobiorca świadczący pracę na podstawę umowy zlecenie podlega do ubezpieczeń społecznych w zależności od innych form zatrudnienia, na przykład:
- zleceniobiorca zatrudniony przez inny zakład pracy na podstawie umowy o pracę z wynagrodzeniem przynajmniej minimalnym = z tytułu umowy zlecenie
- odprowadzona zostaje tylko składka na ubezpieczenie zdrowotne;
- zleceniobiorca zatrudniony przez inny zakład pracy na podstawie umowy o pracę z wynagrodzeniem mniejszym niż minimalne = z tytułu umowy zlecenie
- odprowadzone zostają pełne składki: emerytalna, rentowa, zdrowotna, a dobrowolnie również chorobowa;
- student poniżej 26 roku życia = zwolniony ze składek społecznych oraz składki zdrowotnej
Ze względu na nienormowany czas pracy oraz różnicę podlegania do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, umowy zlecenie cieszą się dużym zainteresowaniem wśród studentów. Taka forma zatrudnienia pozwala łatwo łączyć naukę oraz życie zawodowe.
Z punktu widzenia pracownika to umowa o pracę jest stabilniejszą i bezpieczniejszą formą zatrudnienia. Natomiast z perspektywy pracodawcy zawarcie umowy zlecenie wiąże się z poniesieniem mniejszych kosztów.
Wartym zapamiętania jest również fakt, że to nie nazwa zawartej umowy świadczy o formie zatrudnienia, a jej charakter, który wynika z zakresu czynności oraz sposobu jej wypełniania.
Umowa o dzieło
Umowa o dzieło (inaczej umowa rezultatu) to kolejna umowa cywilnoprawna uregulowana z Kodeksie Cywilnym. Charakteryzuje się wykonaniem konkretnego (materialnego lub niematerialnego) dzieła przez podejmującego pracę i obowiązkiem wypłaty za nie wynagrodzenia przez zlecającego. W niektórych
przypadkach, oprócz oddania przez wykonującego dzieła, ważne jest również przeniesienie praw autorskich na zamawiającego (jeżeli dziełem jest stworzenie utworu np. muzycznego, naukowego itp.)
| Umowa o pracę | Umowa zlecenie | Umowa o dzieło | |
| Podlega zgłoszeniu do ZUS | Tak | Tak powyżej 26 roku życia | Tak |
| Podleganie ubezpieczeniom społecznym | Obowiązkowo pełne składki | Zależne od statusu zleceniobiorcy; składka chorobowa dobrowolna | Nie dotyczy |
| Prawo do wynagrodzenia | Obowiązkowe przynajmniej raz w miesiącu | Odpłatne lub nieodpłatne | Obowiązkowo odpłatnie |
| Prawo do płatnego urlopu | Tak | Nie | Nie |
| Prawo do odpoczynku | Tak | Nie | Nie |
| Prawo do zasiłku | Tak | Tylko jeżeli odprowadzana jest składka na ubezpieczenie chorobowe | Nie dotyczy |
Jak ustalić wysokość wynagrodzenia brutto w zależności od wynagrodzenia netto?
Wynagrodzenie w umowach może być określane m.in. w stałej stawce miesięcznej lub stawce godzinowej. W praktyce pracodawca i pracownik często umawiają się na konkretną kwotę netto.
Wzór do obliczenia wysokości wynagrodzenia w zależności od formy zatrudnienia pracownika jest dość skomplikowany. Żeby ułatwić sobie zadanie i mieć pewność, że nie popełniło się przy tym błędu, można skorzystać z internetowego kalkulatora wynagrodzeń. Ten pozwoli szybko przeliczyć wynagrodzenie netto
na wynagrodzenie brutto, a także przedstawić całkowity koszt pracodawcy w zależności od formy zatrudnienia: https://wynagrodzenia.pl/kalkulator-wynagrodzen
Jaką wybrać formę zatrudnienia? Podpowiadamy!
Specjalizujemy się w obsłudze kadrowo-płacowej zarówno jednoosobowych działalności gospodarczych, jak i spółek. Na bazie naszej wiedzy i doświadczenia oraz aktualnie obowiązujących przepisów w obszarze kadr i płac, jesteśmy Państwu w stanie odpowiedzieć na każde pytanie związane z zatrudnieniem w firmie.
Zapraszamy do kontaktu:
telefonicznego: +48 698 545 433
poprzez e-mail: biuro@kkr.tax
osobistego (po wcześniejszym uzgodnieniu terminu): ul. Szlak 20/14, 31-153 Kraków
Bibliografia
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks Pracy (Dz. U. 1974 nr 24 poz. 141 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 nr 16 poz. 93 z późn. zm.)
